Başlangıç Rehberleri

• 1: Kuruluş Başlangıç Rehberi
• 2: Birey Başlangıç Rehberi

1 - Kuruluş Başlangıç Rehberi

Kuruluş başlangıç rehberi

Giriş

OpenTR’nin hazırladığı kuruluşlar için açık kaynak katkıya başlangıç rehberine hoşgeldiniz!

Bu rehber, şirketler, üniversiteler ve kamu kurumları gibi kuruluşların açık kaynaklı projelerde nasıl katkıda bulunabileceklerini anlamalarına yardımcı olmak ve neden katkı yapmalarının kendileri için faydalı olacağını anlatmak için tasarlanmıştır.

Herhangi bir kısımda bize ulaşıp yardım almak isterseniz, https://opentr.foundation/contact/ adresinde yazılan iletişim seçeneklerinden birisi ile bize ulaşabilirsiniz.

Neden açık kaynağa katkı?

Açık kaynak projelere katkıda bulunmanın kuruluşlar için bir çok faydası bulunmaktadır ve katkı yapmanın önemi her geçen gün artmaktadır.

Sektör durumu

Açık kaynağa katkı yapan kuruluşlar, sektördeki diğer kuruluşlara göre daha rekabetçi olabilmektedirler. Açık kaynak projelerde katkıda bulunmak, kuruluşların teknolojik altyapılarını güçlendirmekte ve inovasyon yapmalarını sağlamaktadır.

Bu kuruluşlar, katkı yapan diğer kuruluşlarla etkileşimde bulunarak, tecrübe ve fikir alışverişinde bulunurlar ve sektörde rakiplerinin gerisinde kalmamak için gerekli bilgi ve becerilere sahip olurlar.

Yazılım endüstrisinde inovasyon açık kaynak projelerde ilerlemektedir. İnovasyonda reaktif bir durumdan proaktif bir duruma geçmek, açık kaynak projelerde katkıda bulunarak mümkündür. Aynı zamanda, bir projeye katkıda bulunarak onun gidişatını etkileyebilir ve projenin geleceğinin sizin kuruluşunuzun ihtiyaçlarına uygun olmasını sağlayabilirsiniz.

Dış kaynaklardan faydalanma

Açık kaynak projeler, dış kaynaklardan faydalanmanın en iyi yollarından birisidir. Toplulukların, kuruluşların ve sektörün önde gelen isimlerinin tecrübelerinden ve yeteneklerinden faydalanmanın en iyi yolu, açık kaynak projelerde katkıda bulunmak ve bu kişi ve kuruluşlarla etkileşimde bulunmaktır. Bu etkileşim kuruluşunuzun teknolojik altyapısını güçlendirecek ve inovasyon yapmanızı sağlayacaktır.

Aynı zamanda, katkı ile kuruluşunuzun diğer paydaşlar arasında daha iyi bir itibara sahip olmasını sağlayabilirsiniz. Bu itibar, müşterileriniz, iş ortaklarınız ve yatırımcılarınız arasında daha iyi bir ilişki kurmanıza yardımcı olacaktır.

Bir projeye katkıda bulunarak, projenin gelişimine katkıda bulunan diğer kişi ve kuruluşlarla bir nevi ortak olursunuz. Bu ortaklık, projenin bakımı ve gelişimi için gerekli olan insan kaynağı ve bütçenin daha iyi yönetilmesini sağlar. Teknik borç, güvenlik açıkları ve diğer sorunlar daha hızlı ve etkili bir şekilde çözülebilir.

Yazılımı ve insan kaynağını geliştirme

Daha önce de belirtildiği gibi, dünyada inovasyon açık kaynak projelerde ilerlemektedir. Bu nedenle, açık kaynak projelerde katkıda bulunmak, yazılım geliştirme süreçlerinizi ve yazılım mimarinizi geliştirmenin en iyi yollarından birisidir. Doğrudan teknik faydanın ötesinde, katkı yaparak açık kaynak projelere destek vermek, kuruluşunuzun organizasyonel süreçlerini güçlendirebilir ve insan kaynağınızın gelişimini sağlayabilir. Ayrıca, bu tür katılımlar, kurum içi işbirliğini artırarak ekip ruhunu güçlendirir ve çalışanların problem çözme ve iletişim becerilerini geliştirme fırsatı sunar. Bunun yanı sıra, açık kaynak projelere katkı yapmak, kurumunuzun itibarını artırabilir ve endüstride liderlik pozisyonunu güçlendirebilir.

Bu geliştirmelerin en başında, açık kaynak projeler ile kalite kültürünü kuruluşunuz içinde geliştirme gelmektedir. Her açık kaynak projede kalite kültürü yüksek olmasa da, günümüz teknolojisinin belkemiğini oluşturan bir çok açık kaynak proje, yüksek kalite kültürüne sahiptir. Kuruluşunuz çalışanlarının bu projelere katkı yapması, bu projelerdeki yüksek kalite gereksinimlerini ve standartlarını öğrenmelerini sağlayabilir.

Açık kaynak projelerde katkıda bulunmak, çalışanlar için büyük bir motivasyon kaynağıdır. Aynı zamanda, kuruluşunuzun reklamını yapmanın en iyi yollarından birisidir. Bu sayede, açık kaynağa katkıda bulunarak, kuruluşunuzun daha yetenekli yazılımcıları bulmasına ve onları şirketinizde tutmasına yardımcı olabilirsiniz.

Ticari ürünler için temel olma niteliği

Açık kaynak projeleri, ticari ürünleriniz için temel olarak kullanabilirsiniz. Bu projeleri kullanarak ürünlerinizi daha hızı sürede geliştirebilir ve pazara çıkarabilirsiniz. Aynı zamanda, açık kaynak projeleri kullanarak, ürünlerinizin güvenliğini ve esnekliğini artırabilirsiniz.

Ancak, bir projeyi temel olarak kullanmak, o projeyi geliştiren topluluğa katkı yapmadan riskli olabilir. Çünkü, projenin gidişatı, sizin ihtiyaçlarınıza uygun olmayabilir. Temel olarak kullandığınız projelere katkıda bulunmak, sizi projenin yol haritasını belirleme sürecine dahil eder ve projenin gelişimini sizin ihtiyaçlarınıza göre şekillendirir.

Aynı zamanda da, projenin oluşturduğu bilinirlik ve standartlar, sizin ürünlerinizin pazarda daha iyi bir konumda olmasını sağlar. Bu sayede, pazardan pay alma şansınız yükselir.

Kuruluşlar için açık kaynağın parametreleri ve bacakları

– https://www.linuxfoundation.org/research/guide-to-enterprise-open-source

Kuruluşlar için açık kaynak altyapısı, 4 sütün üzerine inşa edilmiştir: topluluk, katkı, uyumluluk ve kullanım. Bu sütunlar, kuruluşların açık kaynak projelere katkıda bulunurken dikkate almaları gereken temel parametreleri ve bacakları temsil eder.

Bir kuruluş, en alt sütun olan kullanım ile başlayarak, açık kaynak projeleri kullanarak başlayabilir. Daha sonra, uyumluluk sütununa geçerek, projelerin lisans ve fikri mülkiyet konularını öğrenebilir. Ardından, katkı sütununa geçerek, projelere katkıda bulunmaya başlayabilir.

Ancak, bunları yaparken, her aşamada topluluk sütununu da göz ardı etmemelidir. Topluluk sütunu, kuruluşun açık kaynak projelerdeki diğer katılımcılarla etkileşimde bulunmasını sağlar ve projelerin gelişimine katkıda bulunur.

Topluluk

Bir açık kaynak proje, bir topluluk tarafından geliştirilir ve sürdürülür. Bu topluluk, projenin gelişimine katkıda bulunan bireylerden, kuruluşlardan ve diğer paydaşlardan oluşur. Bir kuruluş, açık kaynak projeleri kullanırken veya katkıda bulunurken, bu toplulukla etkileşimde bulunmalı ve projenin gelişimine katkıda bulunmalıdır.

Kullanım

Kuruluşlar açık kaynak projeleri kullanarak, teknolojik altyapılarını güçlendirebilir ve inovasyon yapabilirler. Açık kaynak projeleri kullanarak, kuruluşlar, dış kaynaklardan faydalanabilir ve yazılımı ve insan kaynağını geliştirebilirler.

Bu sütun, tüm açık kaynak altyapısının temelini oluşturmaktadır. Bir kuruluş, ancak açık kaynak projeleri kullanmaya başlayarak, açık kaynak projelere katkıda bulunmaya hazırlanabilir.

Uyumluluk

Açık kaynak projelerin lisans ve fikri mülkiyet konuları, kuruluşlar için oldukça önemlidir. Bir kuruluş, açık kaynak projelere katkıda bulunurken, projelerin lisans ve fikri mülkiyet konularını öğrenmelidir.

Unutmayın ki, açık kaynak projeler kısıtlamasız bir şekilde dağıtılmamaktadır. Açık kaynak projeleri kullanırken, proje lisanslarına uyumlu davranmalı ve projelerin fikri mülkiyet haklarına saygı göstermelisiniz.

Katkı yapma

Kuruluşlar ancak diğer sütunları sağlamlaştırdıktan sonra başarılı bir şekilde katkı yapabilirler. Katkı yapmak kullanım için şart olmasa da, daha önceden bahsettiğimiz nedenlerden dolayı, katkı yapmanın kuruluşlar için önemli bir faydası bulunmaktadır.

Nasıl katkı yapılır

Katkı yapma süreci

– https://www.linuxfoundation.org/research/guide-to-enterprise-open-source

Kuruluşlar için açık kaynağa katkı yapmanın faydaları büyük olsa da, bu sürecin başlangıçta karmaşık ve zorlayıcı olabileceğini kabul etmek önemlidir.

Bir kuruluş önce bireyler tarafından açık kaynak projelerin kullanıcısı durumuna gelir. Ardından, yatırım ve zaman ile, katılımcı, katkı yapan ve lider durumuna geçebilir.

Strateji

– https://www.linuxfoundation.org/research/guide-to-enterprise-open-source

Kuruluşlar için açık kaynak projelere katkı yapmanın en iyi yolu, bu süreci stratejik bir şekilde yönetmektir. Bu strateji, kuruluşunuzun açık kaynak projelere katkı yapma hedeflerini belirlemek ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli adımları atmak anlamına gelir.

Bunun için de, açık kaynak kültürünü kurumunuza yaymak, kullandığınız açık kaynak projeleri belirlemek, topluluklar ile etkileşimde bulunmak ve projelerin yönetim şeklini öğrenmek gibi adımları atmanız gerekmektedir.

Katkı yapma haritası

1. Kullanım ile başlayın

Açık kaynak projelere katkı yapmanın en iyi yolu, projeleri kullanarak başlamaktır. Bu sayede, projelerin işleyişini ve gelişimini daha iyi anlayabilir ve projelere katkı yapmaya hazırlanabilirsiniz.

Zaten kullandığınız açık kaynak projeleri belirleyin ve bu projelerin gelişimine katkıda bulunmaya hazırlanın. Bu en basit şekilde, bulduğunuz bir hata veya eksikliği raporlamak olabileceği gibi, projeyi nasıl kullandığınızı anlatan bir durum raporu (case study) yazmak da olabilir.

2. Lisans ve fikri mülkiyet konusunu öğrenin

Açık kaynak projelere katkı yaparken, projelerin lisans ve fikri mülkiyet konularını öğrenmek önemlidir. Bu konular, projelerin dağıtımı ve kullanımı ile ilgili önemli konulardır ve projelere katkı yaparken dikkate alınması gereken konulardır.

Lisanslar hakkında daha fazla bilgi almak için, OpenTR’nin hazırladığı lisans rehberlerine göz atabilirsiniz.

3. NIH sendromundan kurtulun

NIH sendromu (Not Invented Here sendromu), bir kuruluşun dış kaynaklardan faydalanmak yerine, kendi iç kaynaklarını kullanmayı tercih etmesi durumudur. Bu durum, kuruluşların açık kaynak projelere katkı yapmalarını engelleyebilir.

NIH sendromunun bir başka yönü de, mevcutta zaten olan ve sektörde kullanılan bir açık kaynak projeye katkı yapmaya odaklanmak yerine, kontrol edebileceğiniz ve yönetebileceğiniz bir projeyi başlatmayı tercih etmektir. “Hadi içerideki şu projemizi açık kaynak yapalım!” şeklinde başlatılan çoğu proje başarısız olmaktadır. Onun yerine, sizin projenizde gerçekleştirdiğiniz özellikleri, küresel ölçekte kullanılan bir projeye katkı olarak vermeniz, hem sizin hem de projenin faydasına olacaktır.

4. İnsan kaynağı ve bütçe ayırın

Açık kaynak projelere katkı yapmak, zaman ve emek gerektiren bir süreçtir. Bu nedenle, projelere katkı yapmak için gerekli insan kaynağı ve bütçeyi ayırmayı, ekip üyelerinin kendi insiyatifine bırakmayıp, kuruluş seviyesinde belirlemek önemlidir.

Bunlar için örnek olarak, %20 projesi gibi projeler oluşturabilir, ekiplerin açık kaynak projelere katkı yapmalarını teşvik edebilir ve projelere katkı yapmak için gerekli zamanı ve bütçeyi ayırabilirsiniz. Bu zaman ve bütçe, kağıt üstünde kayıp gibi görünse de, açık kaynak projelere katkı yapmanın kuruluşunuz için uzun vadede sağlayacağı faydaları göz önünde bulundurarak, bu kayıpların aslında bir yatırım olduğunu unutmayın.

5. Çalışma kültürü değişimi

Açık kaynak projelere katkı yapmak, kuruluşunuzun çalışma kültüründe değişiklikler yapmanızı gerektirebilir. Bu değişiklikler, kuruluşunuzun açık kaynak projelere katkı yapmaya hazır olmasını sağlar ve projelere katkı yapmanın daha etkili ve verimli olmasını sağlar. Aynı zamanda, daha önce de bahsettiğimiz gibi, kuruluşunuzun hem teknik hem de organizasyonel süreçlerini geliştirir.

Örneğin, açık kaynak projelerde kullanılan actionlar (CI/CD), pen-test, stable main (veya trunk based development) gibi konuları öğrenmek ve bu konuları kuruluşunuzda uygulamak büyük bir kazanç olabilir. Benzer şekilde, görev çekme sistemi ve birden fazla göz tarafından kontrol edilen bir geliştirme süreci hakkında tecrübe kazanmak için açık kaynak projelerde zaman geçirmek, kuruluşunuzun gelişimine katkıda bulunabilir.

6. “Nasıl ölçülecek?” konusunu düşünün

Büyük bir kuruluşsanız, açık kaynak projelere katkı yapmanın başarılı olup olmadığını ölçmek önemlidir. Bu nedenle, projelerin başarısını ölçmek için KPI’lar (Key Performance Indicators) belirlemek ve bu KPI’ları düzenli olarak ölçmek önemlidir.

Örnek olarak, projelere katkı yapma süresi, yapılan katkı miktarı, proje rollerinden birine atanma oranı gibi KPI’lar belirleyebilir ve bu KPI’ları düzenli olarak ölçebilirsiniz. Hatta, bu temel metriklere binaen, işe alım başarılarınızı, çalışan memnuniyetini ve müşteri memnuniyetini ölçebilir ve bu metriklere göre stratejilerinizi belirleyebilirsiniz.

7. Kurumsal iletişim

Kurumsal iletişiminiz açık kaynak projelere katkı yapmanızı desteklemelidir. Bu nedenle, hem içeride hem de dışarıda kurumsal iletişim stratejileri belirlemek ve bu stratejileri uygulamak önemlidir.

Kuruluş içerisinde insan kaynakları birinizin liderliğinde farkındalık yaratmalı ve çalışma kültürü değişimini destekleyecek faaliyetler düzenlemelidir. Bu faaliyetler arasında eğitimler vermek, açık kaynak projelere katkı yapma sürecini desteklemek ve projelerde çalışanları teşvik etmek yer alabilir.

Dışarıda ise, PR faaliyetleri düzenlemek, projelere sponsor olmak ve etkinliklere katılmak, kuruluşunuzun açık kaynak projelere katkı yapma sürecini destekler ve projelerin başarısını artırır. Aynı zamanda kuruluşunuzun yaptığı katkıları duyurmak, müşterileriniz, iş ortaklarınız ve yatırımcılarınız arasında daha iyi bir itibar oluşturmanıza yardımcı olur.

8. Catalyst (mentor) bulun

Açık kaynak projelere katkı yapmak, kuruluşunuz için yeni bir süreç olabilir. Bu nedenle, bu süreci yönetmek ve projelerde başarılı olmak için bir catalyst bulmanız önemlidir. Bu catalyst, dışarıdan bir danışman olabileceği gibi, kuruluş içinden bir lider de olabilir. Bu kişi, projelerdeki gelişmeleri takip eder, projelerdeki sorunları çözer ve projelerdeki katılımcıları teşvik eder. Aynı zamanda da, içerideki katkı yapanlar arasından kendine benzer mentorlar yetiştirir.

9. Champion yetiştirin

Önceki maddede bahsedilen catalyst’lerin bir görevi de, kuruluş içerisinde kendi rolünü uzun vadede teslim edebileceği ve ekipler ile kendisi arasında bağ kurabileceği champion’lar yetiştirmektir. Bu champion’lar, özetle kuruluş içerisindeki mentorlardır ve açık kaynak projelere katkı yapma sürecini desteklerler.

Sonraki adımlar

Açık kaynak projelere katkı yapmanın kuruluşunuz için faydalarını anladıktan sonra, bu süreci başlatmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

• OSPO (Open Source Program Office) kurma
• ISO 5230 OpenChain standardına hazır olma

2 - Birey Başlangıç Rehberi

Seviyeni seç

Açık kaynak katkısına istekliyim, ama teknik yetkinliğim yok

Açık kaynağın ne olduğunu, açık kaynağa nasıl katkı yapacağımı ve nelere ihtiyaç duyacağımı öğrenmek istiyorum.

Seç

Açık kaynağa katkı yapmak istiyorum

Programlamayı yeterince biliyorum, teknik olarak yeterliyim. Ancak, açık kaynak projelere katkı yapmadım ve nereden başlayacağımı bilmiyorum.

Seç

Açık kaynağa katkı yapıyorum

Zaten bir açık kaynak projeye katkıda bulunuyorum ve liderlik yapmak istiyorum.

Seç

Açık kaynak katkısına istekliyim, ama teknik yetkinliğim yok

Giriş

OpenTR’nin hazırladığı bireyler için açık kaynağa başlangıç rehberine hoşgeldin!

Rehberin bu kısmında, açık kaynağa en baştan başlayacağız.

Herhangi bir kısımda bize ulaşıp yardım almak istersen, https://opentr.foundation/contact/ adresinde yazılan iletişim seçeneklerinden birisi ile bize ulaşabilirsin.

Yol Haritan

1. Açık kaynak hakkında bilgi sahibi ol

Açık kaynağın tanımı, terimleri ve tarihçesi gibi bilgileri öğrenmek için, Açık Kaynağa Giriş belgelerimizi oku.

2. Teknik yetkinlik kazan

Açık kaynak projelere katkı yapmanın çeşitli yöntemleri var. Öncelikle kod katkısı yapma konusundan bahsedeceğiz. Diğer katkı çeşitleri için belgemizin devamını incele.

Açık kaynak projelere katkı yapman için, öncelikle projelerde kullanılan teknik konularda yetkinlik kazanman gerek. Bu teknik konular hakkında internette yeterli kaynak bulunduğu için, burada sadece bunların listesini vereceğiz.

Git: Açık kaynak projelerin neredeyse tamamı Git kullanmakta. Git bir kod versiyonlama sistemi ve açık kaynak toplulukların kendi içinde bir çalışma süreci oluşturmasını sağlar. Git’i öğrenmek için Ali Özgür‘ün hazırladığı ücretsiz Türkçe Git 101 kitabını okuyabilirsiniz. Kitapta alıştırmalar da bulunmakta.

GitHub: Açık kaynak dünyası GitHub’da yaşıyor! GitHub, Git kullanan projelerin (neredeyse açık kaynak projelerin hepsi) barındırıldığı bir online sistemdir. Git öğrendikten sonra, GitHub da kullanmayı öğrenin. GitHub sadece kod barındırmayı sağlamıyor. Aynı zamanda, proje takibi, kod inceleme, tartışmalar gibi bir projede gerekli hemen herşeyi sağlıyor. Burada şu terimleri ve bunları GitHub’da nasıl gerçekleştirdiğini öğrenmen gerekiyor: issue, pull request (PR), code review.

Programlama dilleri: Açık kaynak projelere katkı yapmak istiyorsan, bir programlama dili de bilmen gerekiyor. Her dilde bir açık kaynak proje bulunsa da, daha etkili ve önemli projelere katkı yapabilmen için şu dillerden birisini iyi bilmeni tavsiye ederiz: Javascript/Typescript, Java, Python, Go, C#. Bu dilleri öğrenmek için internette birçok Türkçe kaynak mevcut.

İşletim sistemi ve platform öğren: Bilgisayar kullanıyorsan bir işletim sistemini zaten biliyorsundur, ama açık kaynak projelerde oldukça sık kullanılan Linux işletim sistemini öğrenmeni tavsiye ederiz. Benzer şekilde, programlama dili biliyor olabilirsin, ama platform da öğrenmeni tavsiye ederiz. Yani, Javascript bilen bir kişi Node bilmeyebilir. Bildiğin dili kullanabileceğin platformları araştır.

3. İngilizce öğren

Açık kaynak dünyası İngilizce konuşuyor. Aslında İngilizce yazışıyor. Senin de okuma ve yazma seviyesinde temel İngilizce öğrenmen gerekiyor. Bu göz korkutucu olsa da, aslında teknik İngilizce öğrenmek çok daha kolay. Ayrıca açık kaynak projelerde çok farklı ülkelerden ve kültürlerden insanlar olduğu için, idare eder bir İngilizce de işini görecektir.

4. Eğitim al

Açık kaynağı veya katkı gereksinimlerini en iyi öğrenme yöntemi aslında daha düzenli bir eğitim almak. Tavsiyemiz üniversite eğitimi!

Üniversite eğitiminin herkesin erişebileceği birşey olmadığının farkındayız. Ama aşağıda bahsedeceğimiz eğitimler daha erişilebilir.

42 Okulları: Türkiye Açık Kaynak Platformu bünyesinde faaliyet gösteren 42 Okulları’nın birkaç şubesi bulunmakta. Başvuran adaylar arasında sınav ile seçim yapılarak kabul alınan okullarda, ücretsiz olarak yazılım eğitimi veriliyor.

Udemy: Udemy, eğitmenlerin online olarak videolar ile ders verdiği bir site. Burada özellikle programlama dilleri için oldukça fazla Türkçe ders bulunmakta.

Youtube: Udemy kadar düzenli olmasa da, Youtube üzerinde de birkaç bölümden oluşan programlama dersleri var. Özellikle Folksdev benzeri kanallarda ve sonraki kısımlarda bahsettiğimiz topluluklarda oldukça kapsamlı dersler bulunmakta.

5.Türkiye’deki topluluklara katıl

Yeni başladığın için soruların olacak! Yol gösteren kişilere veya seninle aynı durumdaki kişilerin fikrini almaya ihtiyacın olacak!

Açık kaynak konusundaki soruların için OpenTR’nin iletişim kanallarından (Discord, Slack, vs.) bizimle iletişime geçebilirsin.

Programlama ile ilgili konularda ise, ilgili dil ve teknoloji ile ilgili topluluklarla iletişime geçmeni tavsiye ederiz.

Toplulukların listesine Türkiye’deki Yazılım Toplulukları sayfamızdan ulaşabilirsin.

Bu toplulukların çoğunun chat kanalları mevcut ve amaçları bilgi paylaşımı. Burada önemli olan konu, soru sorarken önden internet araştırması yapmak ve sonrasında çekinmemek! Merak etme herkes aynı yollardan geçti!

Aynı zamanda toplulukların çoğu, online veya fiziksel olarak farklı etkinlikler düzenliyor ve ücretsiz dersler de veriyor.

6. Etkinliklere katıl

Üstte bahsedilen toplulukların yaptıkları yayınların yanı sıra, Türkiye’de birçok yazılım etkinliği düzenlenmekte. Bunların çoğu ise tüm seviyelerden kişiler için.

Etkinliklere katılman hem benzer durumdaki kişiler ile tanışman için, hem de bağlam kazanman ve bilgiye maruz kalman için önemli. Konuşmaların tamamını anlamasan da, bilgiye maruz kalma sayesinde belirli bir aşamadan sonra kullanılan dili ve terimleri anlamaya başlayacaksın.

Bilinen etkinlikleri Türkiye’deki Yazılım Etkinlikleri sayfamızdan bulabilirsin.

Açık kaynağa katkı yapmak istiyorum

Giriş

OpenTR’nin hazırladığı bireyler için açık kaynağa başlangıç rehberine hoşgeldin!

Rehberin bu kısmında, açık kaynak hakkında bilgi sahibi olduğunu ve teknik yeterliliğe sahip olduğunu varsayıyoruz. Dolayısıyla, açık kaynak projelere katkı için hazır olduğunu düşünüyoruz. Eğer bu durumda değilsen, bir önceki aşama için hazırladığımız yol haritasını okuman iyi olacaktır.

Her durumda, açık kaynağın tanımı, terimleri ve tarihçesi gibi bilgileri öğrenmek için, Açık Kaynağa Giriş belgelerimizi okumanı tavsiye ederiz.

Herhangi bir kısımda bize ulaşıp yardım almak istersen, https://opentr.foundation/contact/ adresinde yazılan iletişim seçeneklerinden birisi ile bize ulaşabilirsin.

Neden açık kaynak katkısı?

Açık kaynak katkısı yapmak, kendini geliştirmenin ve yazılım geliştirme sürecini öğrenmenin en iyi yollarından birisidir.

Açık kaynak katkısı yaparak, yazılım geliştirme sürecini öğrenirken aynı zamanda bir topluluğun bir parçası olursun.

Ancak, daha önce hiç açık kaynak katkısı yapmadıysan, bu süreç biraz kafa karıştırıcı olabilir. Bu rehber, açık kaynak katkısı yapmaya başlamak için ihtiyacın olan bilgileri sağlamak için hazırlandı.

Açık kaynak kullanmanın faydalarını, Açık Kaynağın Bireyler için faydaları yazımızda bulabilirsin. Ancak, katkı yapmak, kullanmanın bir atım ötesine geçmek anlamına gelir.

Becerilerini Geliştir

Açık kaynak projelere katkıda bulunmak, yazılım geliştirme becerilerini geliştirmenin harika bir yoludur. Farklı kod tabanları üzerinde çalışarak, yeni programlama teknikleri ve araçları öğrenebilirsin. Ayrıca, hata ayıklama ve problem çözme becerilerini de geliştirme fırsatı yakalarsın.

Özgeçmişini Güçlendir

Açık kaynak projelere katkıda bulunmak, özgeçmişini güçlendirmenin de harika bir yoludur. Potansiyel işverenler, bu tür projelere katılmış olmanı, problem çözme ve iş birliği yapma becerilerine sahip olduğunun bir göstergesi olarak göreceklerdir.

Bir Topluluğun Parçası Ol

Bu projeler, dünya çapında geliştiricilerden oluşan bir topluluğa katılma imkanı sunar. Bu topluluktan yeni şeyler öğrenebilir, diğer geliştiricilerle bağlantı kurabilir ve iş birliği yapabilirsin.

Deneyim Kazan

Açık kaynak projelere katkıda bulunmak, gerçek dünya projelerinde yer alma deneyimi kazanmak için de harika bir yoldur. Bu sayede, yazılım geliştirme yaşam döngüsünün tüm aşamalarını deneyimleme şansı yakalarsın.

Etki Yarat

Açık kaynak projelere katkıda bulunmak, kullandığın yazılımları geliştirmeye ve diğer insanlara fayda sağlamaya yardımcı olmanın bir yoludur. Kullanıdığın projelere geri verimde bulunarak, bu projelerin daha iyi hale gelmesine katkıda bulunabilirsin.

İlk yapman gerekenler

Oryantasyon

Öncelikle, hazırladığımız Açık Kaynağa Giriş belge serisini oku.

Bu belgeler sadece katkı yapmak isteyenler için değil, açık kaynak projeler hakkında genel bilgi edinmek isteyenler için de faydalıdır.

Öğrenme Kaynaklarına bak

Açık kaynak projelere katkıda bulunmak için ihtiyacın olan becerileri öğrenmek için çeşitli kaynaklar mevcut.

Seçtiğimiz bazı kaynaklara göz atabilirsin:

• 📖 Açık Kaynağa Nasıl Katkıda Bulunulur

• 📖 Do you want to start contributing to open source and need help figuring out where to begin?

• 📖 Getting started with contributing to open source

• ▶ How to Find Good First Issues in Open Source?

Mentorluk almayı dene

Mentorluk, açık kaynak projelere katkıda bulunmak isteyenler için harika bir yoldur. Bir mentör, sana yol gösterir, sorularını yanıtlar ve katkılarını inceleyerek geri bildirimde bulunur. Aslında, mentorluk almak, açık kaynak projelere katkıda bulunmanın en iyi yoludur.

Bir açık kaynak proje topluluğu içindeki bir mentordan hem açık kaynak kültürü hem de projenin kod tabanı hakkında bilgi alabilirsin.

Ancak, senin de zamanının sınırlı olduğu gibi herkesin zamanı sınırlıdır ve birçok açık kaynak projenin mentorluk programları yoktur. Bu yüzden, mentorluk almak için biraz çaba harcaman gerekebilir.

Mentorluk almak için en güzel yöntem, bir programa başvurmak olacaktır.

Aşağıda, başvurabileceğin bazı örnek programları listeledik:

İnternette araştırma yaparak farklı birçok program bulabilirsin. Yukarıdaki listelediklerimiz bizim önerdiğimiz programlardır.

Bu programlar mentorluk için tek yol değil! Açık kaynak projelerin Slack, Discord, IRC gibi topluluk kanallarına katılarak da mentorluk alabilirsin. Bu topluluklarda, projenin kod tabanı hakkında sorular sorabilir, yardım isteyebilir ve katkılarını inceleyerek geri bildirim alabilirsin.

Hatta, bazı projelerin kendine özgü mentorluk programları olabilir. Bu yüzden, katkı yapmak istediğin projenin topluluk kanallarına katılarak mentorluk almak için bir adım atabilirsin.

Katkıya hazır mısın?

Katkıya hazır hissediyorsan, aslında yapman gereken üç şey var:

1. Proje seç
2. İlk görevini belirle
3. Topluluk ile etkileşimde bulun

Proje seç

“Proje seç” demek kolay, biliyoruz. Ama aslında, katkı yapmak istediğin projeyi seçmek, katkı yapmaya başlamak için en önemli adımdır.

Peki, hangi projeyi seçmelisin? Bunlar için aşağıda birkaç öneri hazırladık ve bu öneriler yukarıdan aşağıya doğru önem sırasına göre sıralanmıştır:

1. Kullandığın bir projeye katkıda bulunmaya çalışabilirsin. Bu en mantıklı seçenek olabilir çünkü projeyi zaten kullanıyorsun ve projenin eksiklerini, hatalarını veya iyileştirilebilecek yönlerini biliyorsun.

2. Bir foundation altındaki projeleri seçmeye çalışabilirsin. Bu projeler genellikle daha organize ve daha fazla kaynağa sahiptir. Örnek olarak, Apache Software Foundation, Eclipse Foundation ve Linux Foundation altındaki projeleri seçebilirsin.

3. Proje dokümantasyanuna ve GitHub issue’larına baktığında, yeni katkıya başlayanlar için yeterli dokümantasyon ve yardım sunan projeleri seçebilirsin. Bu projeler genellikle “good first issue” etiketi ile işaretlenmiş görevler sunarlar. Bu tarz görevleri ve projeleri, https://goodfirstissues.com/ gibi sitelerde bulabilirsin.

4. Stratejik projeleri seçebilirsin. Örneğin, kariyer hedeflerine uygun projeleri seçebilirsin. Eğer bir teknolojiye veya dile hakim olmak istiyorsan, o teknolojiyi veya dili kullanan projeleri seçebilirsin.

5. Etrafında hype olan projeleri seçebilirsin. Bu projeler genellikle daha fazla katılımcıya sahiptir ve bu sayede daha fazla yardım alabilirsin. Günümüzde özellikle yapay zeka ve cloud teknolojileri hakkındaki projeler çok popülerdir.

Bu aşamada OpenTR’ye ulaşabilir ve projen seçimi konusunda yardım alabilirsin.

Biliyoruz proje seçimi çok zor. Çünkü projenin teknik detaylarını bilmiyorsun ve projenin topluluğu ile etkileşimde bulunmadın. Ayrıca, belki de proje yeterli olgunluğa ulaşmıştır ve yeni katkı yapmak oldukça zor olabilir.

O yüzden belki de bir projeyi değil de sana uygun bir görevi bulman ve ondan sonra üstte bahsettiğimiz önerileri de göz önünde bulundurarak projeyi seçmek daha mantıklı olabilir.

Görev bul

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, doğrudan bir projeyi seçmek yerine, bir görev bulmak ve ondan sonra projeyi seçmek daha kolay olabilir.

Projeler çoğunlukla “good first issue” etiketi ile işaretlenmiş görevler sunarlar. Bu görevler genellikle yeni katkı yapmaya başlayanlar için uygun olacak şekilde hazırlanmıştır.

Aşağıda sıraladığımız kaynaklarda, bu tarz görevleri bulabilirsin:

• 📖 Good First Issues: Tüm GitHub projelerindeki “good first issue” etiketli görevleri listeleyen bir platform.

• 📖 CLOTributor: CNCF altındaki projelerdeki “good first issue” etiketli görevleri listeleyen bir platform.

Başka örnek kaynaklar için, https://opensource.guide/tr/how-to-contribute/ adresindeki “Katkıda bulunacak bir proje bulma” bölümüne bakabilirsin.

Bu sitelerde, programlama dili, teknoloji, proje kategorisi gibi kriterlere göre filtreleme yaparak, sana uygun görevleri bulabilirsin. Unutma, Proje seç bölümünde önemine göre sıraladığımız kriterleri de göz önünde bulundur!

Ayrıca, görev seçimi oldukça zor olabilir. Bu yüzden, OpenTR’ye ulaşarak yardım alabilirsin. Benzer şekilde, Türkiye’deki diğer yazılım topluluklarına da danışabilirsin.

Görevi buldun, sırada ne var?

İlk yapacağın şey ev ödevini yapmak olmalı. Görevin gereksinimleri ve proje hakkında fikir sahibi olmalısın.

Örneğin, proje hakkında öncelikle projenin ne işe yaradığı, hangi problemi çözdüğü, kimlerin kullandığı gibi genel bilgileri öğrenmelisin. Sonrasında kendi ortamında projeyi çalıştırmalı ve projenin kod tabanını incelemelisin.

Sonrasında ise, doğrudan işe koyulmak yerine, proje topluluğuna katılarak projenin topluluğu hakkında bilgi sahibi olmalısın. Bu sayede, projenin kod tabanı hakkında sorular sorabilir, yardım isteyebilir ve katkılarını inceleyerek geri bildirim alabilirsin.

Bunları yaptıktan sonra, tercihen GitHub issue’su üzerinden anlamadığın yerleri sorarak, görevin gereksinimlerini tam olarak anlamalısın. Herşeyi anladıysan da, yapmaya başlamadan önce, yapmak istediğin şeyleri listeleyip geri bildirim isteyebilirsin. Sonrasında, işe koyulup PR gönderebilirsin!

Toplulukla etkileşimde bulunmak, açık kaynak projelere katkıda bulunmanın en önemli adımlarından birisidir. Bunu GitHub issue’su üzerinden yapabileceğin gibi, projenin Slack, Discord, IRC gibi topluluk kanallarına katılarak da yapabilirsin. Ancak, kişilere özelden yazmamaya özen göstermelisin!

İlk görevi tamamladın, ya sonra?

Sıradaki görev için hazırsın! Ancak, artık daha fazla sorumluluk alabilirsin…

Proje toplantılarına katılabilir, proje dokümantasyonunu güncelleyebilir, proje topluluğuna yardım edebilir, proje yönetimine katkıda bulunabilir, proje içindeki diğer katkıda bulunanlara mentorluk yapabilirsin. Hepsini yapmak hemen mümkün olmayabilir, ama zamanla bunları yapabileceğinden emin ol!

Burada ayrıca bahsetmek istediğimiz bir nokta da, proje toplantılarına katılmanın faydaları. Eğer proje topluluğu online video görüşmesi yapıyorsa, bu toplantılara katılmanı öneririz. Bu toplantılar, projenin geleceği hakkında bilgi sahibi olmanı sağlar ve projenin topluluğu ile daha yakın ilişkide olmanı sağlar. İlk başta herşey çok karışık gelse de, bilgiye maruz kalmak bile büyük etki yaratabilir.

Biliyoruz kolay değil

Tüm bunların kolay olmadığını ve kafa karıştırıcı olduğunu biliyoruz. Ama, bu süreçte OpenTR’ye ulaşarak yardım alabilirsin. Slack ve Discord kanallarımız üzerinden, diğer katkıda bulunanlardan yardım isteyebilirsin.

Açık kaynağa katkı yapıyorum

Giriş

OpenTR’nin hazırladığı bireyler için açık kaynağa başlangıç rehberine hoşgeldin!

Rehberin bu kısmında, açık kaynağa zaten katkı yaptığını varsayıyoruz. Eğer bu durumda değilsen, bir önceki aşama veya daha önceki aşama için hazırladığımız yol haritalarını okuman iyi olacaktır.

Her durumda, açık kaynağın tanımı, terimleri ve tarihçesi gibi bilgileri öğrenmek için, Açık Kaynağa Giriş belgelerimizi okumanı tavsiye ederiz.

Herhangi bir kısımda bize ulaşıp yardım almak istersen, https://opentr.foundation/contact/ adresinde yazılan iletişim seçeneklerinden birisi ile bize ulaşabilirsin.

Bize ulaş

Zaten açık kaynak projelere katkıda bulunuyorsan, zaten OpenTR’nin insanları ulaştırmak istediği noktadasındır. Ancak, yapabileceğin şeyler hala var!

Öncelikle, bu yetkinliğini kullanarak çevrendekiler için bir mentör olabilirsin. Açık kaynak projelere katkıda bulunmak isteyenlere yardımcı olabilir, onlara yol gösterebilir ve onları destekleyebilirsin.

OpenTR’ye ulaşırsan, senin yetkinliğini kullanarak başkalarına yardımcı olman için fırsatlar sunabiliriz. Ayrıca, senin gibi açık kaynak projelere katkıda bulunan diğer kişilerle tanışmanı sağlayabiliriz.

Bununla beraber, sadece katkı yapmakla kalmayıp, açık kaynak projelerin topluluklarında liderlik yapabilirsin. Projeyi yönlendirebilir, topluluğu yönetebilir ve projenin geleceği hakkında kararlar alabilirsin. Bunlar için de sürekli ve tutarlı katkılar yapman gerekecektir.

Liderlik

Açık kaynak projelerin topluluklarında liderlik yapmak, katkıda bulunmanın bir sonraki adımı olabilir. Bu, projenin geleceği hakkında kararlar almanı, topluluğu yönlendirmeni ve projenin başarısını sağlamanı gerektirir.

Peki liderlik yolunda neler yapabilirsin?

• Proje toplantılarında aktif olarak yer alabilir ve sorumluluk alabilirsin.
• Başka insanların PR’larını inceleyerek geri bildirimde bulunabilirsin.
• Projenin katkı kılavuzunu yeni katkıda bulunmak isteyenlere yardımcı olacak şekilde güncelleyebilirsin.
• Proje topluluğunda mentorluk yapabilirsin.
• Çatı gruplarda yer alabilir ve senin projenin beraber çalıştığı diğer projelerle etkileşimde bulunabilirsin.

Bütün bunları da, yine OpenTR ile irtibata geçerek yapabilirsin!

Türkiye’deki ekosisteme katkı

Türkiye’deki yazılım ekosisteminin gelişmesi için, yetkinliklerine kullanarak senin yapabileceğin çok şey var!

Öncelikle, OpenTR’nin açık kaynak mentorluk programı ATOM programında mentorluk yaparak, yeni katkıda bulunanlara yardımcı olabilirsin. Bu program, yeni katkıda bulunanlara yardımcı olmak isteyenler ile mentorluk yapmak isteyenler arasında bir köprü görevi görüyor.

Daha az zahmet gerektiren bir seçenekler ise şunlar:

• OpenTR’nin iletişim kanallarına katılman ve soruları yanıtlaman
• OpenTR’nin kendisine katkıda bulunman (belge, topluluk yönetimi, vb.)
• Türkiye’deki diğer yazılım topluluklarına katılman

Sırada ne var?

Evet, OpenTR olarak Türkiye’den açık kaynak projelere katkıda bulunanların sayısını artırmak istiyoruz, ancak bunu senin gibi açık kaynak projelere katkıda bulunan kişilerin yardımı olmadan başaramayız!

O yüzden seninle birlikte çalışmak istiyoruz. Eğer OpenTR’nin aktivitelerine istersen, https://opentr.foundation/contact/ adresinde yazılan iletişim seçeneklerinden birisi ile bize ulaşabilirsin.